Krwiak – na nodze, palcu czy pod okiem. Przyczyny, leczenie, maści na krwiaki

Krwiaki, które wykwitają po urazie lub stłuczeniu, nie powinny stanowić powodu do zdziwienia ani do niepokoju. Inaczej jest z sinobrunatnymi zmianami, które wykwitają na skórze bez łatwo uchwytnej przyczyny. Dlaczego tworzą się krwiaki i jak przyspieszyć ich gojenie maściami oraz domowymi sposobami? Dowiedz się więcej o krwiakach i o tym, jak sobie z nimi radzić!

Nawigacja:

1. Co to jest krwiak i czy może być groźny dla zdrowia?
2. Przyczyny powstawania krwiaków
3. Objawy i rozpoznanie – jak wygląda krwiak zależnie od umiejscowienia
4. Domowe sposoby na krwiaki
5. Leczenie farmakologiczne – skuteczna maść na krwiaki przyspieszająca wchłanianie

Krwiak – co to jest i czy może być groźny?

Krwiak To lokalny wylew krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych, po którym gromadzi się ona w podskórnych tkankach lub śródtkankowych zbiornikach. O krwiaku mówimy wtedy, gdy krew rozpycha i uciska tkanki, ale ich nie uszkadza. Czy krwiak boli? Takie wylewy podskórne bywają bolesne, zwłaszcza w początkowej fazie. Współwystępują często ze stanem zapalnym, który objawia się bólem, obrzękiem i zaczerwienieniem. Na szczęście istnieją sposoby na to, żeby załagodzić dolegliwości i przyspieszyć wchłanianie krwiaka. Jednak czy krwiaki są groźne i mogą poważniej zagrażać naszemu zdrowiu? Zwykle nie. Jest to bardzo pospolite zjawisko, które na szczęście w zdecydowanej większości przypadków ustępuje samoistnie. Choć krwiaki stopniowo ulegają resorpcji, w pewnych przypadkach mogą być objawem innej choroby. Może także dojść do powikłań – zakażeń bakteryjnych i ropieni – które będą wymagały antybiotykoterapii.

Jak długo wchłania się krwiak? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale zwykle trwa to od 7 do 10 dni. Proces wchłaniania przebiega etapowo – enzymatyczny rozkład umożliwia resorpcję składników krwi przez komórki. Początkowo czerwony lub siny krwiak robi się brązowy, potem zielonkawy i żółty, a ostatecznie zanika. Zmiana koloru wynika z rozkładu hemoglobiny w wynaczynionych erytrocytach.

Przyczyny powstawania krwiaków i wylewów podskórnych

Skąd biorą się wylewy podskórne? Przyczyny mogą być rozmaite; na szczęście większość z nich pozostaje zupełnie niegroźna. Oto najważniejsze z nich:

• urazy mechaniczne – jest to zdecydowanie najpopularniejsza przyczyna powstawania krwiaków. W związku z nimi wyróżniamy takie zmiany, jak krwiak pouderzeniowy oraz krwiak stłuczeniowy. Nie są to groźne wylewy wewnętrzne – uszkodzeniu nie ulegają duże naczynia, a krwawienie nie jest obfite. Krwiak po uderzeniu może się pojawić po upadku na rowerze albo uderzeniu ciała czymś ciężkim, co powoduje uszkodzenie podskórnych naczyń krwionośnych. W przypadku krwiaka po stłuczeniu objawy zwykle pojawiają się z pewnym opóźnieniem; najczęściej towarzyszy im stan zapalny. W przypadku bardzo dużych zmian warto skonsultować się z lekarzem,
• małopłytkowość – za mała liczba płytek krwi w organizmie albo ich dysfunkcja. Trombocyty pełnią ważną rolę w powstawaniu skrzepów i wytwarzaniu fibryny. Samoistnie powstające krwiaki mogą wskazywać na zaburzenia krzepnięcia krwi,
• kruchość naczyń krwionośnych – dotyczy głównie kobiet i zwykle jest wrodzona (uwarunkowana genetycznie) – jeśli w Twojej rodzinie występują częste, rozległe i bolesne krwiaki, niewykluczone, że ten problem pojawi się także u Ciebie. Zdarza się, że kruchość naczyń związana jest z niedoborem witaminy C i rutyny,
• krwiak po operacji – może wystąpić jako powikłanie w zakresie gojenia ran.
• przyjmowanie preparatów przeciwzakrzepowych – takie leki znacznie podnoszą ryzyko niespodziewanych krwawień. Wiele osób skarży się na krwiak po heparynie podanej podskórnie w formie zastrzyku,
• inne choroby – częste występowanie krwiaków (zwłaszcza samoistnych), ich niepokojąca rozległość czy lokalizacja mogą wskazywać na choroby nerek czy wątroby, a także na skazy krwotoczne, nadciśnienie tętnicze, hemofilię, stany zapalne naczyń krwionośnych czy nowotwory układu krwiotwórczego.

Czy krwiak w ciąży przyczyny ma takie same? Niestety nie.

Na osobną uwagę zasługuje krwiak w ciąży – przyczyny popularności wylewów do macicy nie są do końca oczywiste, ale wiąże się je zwykle z genetyką, urazami mechanicznymi czy chorobami układu krążenia. Krwiak w ciąży to dość powszechna dolegliwość, przy czym krwiaki podkosmówkowe czy pozałożyskowe mogą stanowić zagrożenie, które należy skonsultować z lekarzem.

Objawy krwiaka – jak wygląda krwiak w konkretnych miejscach?

Gdy pojawia się krwiak, objawy obejmują zwykle zaczerwienienie lub zasinienie, ból, a także obrzęk w newralgicznej okolicy. Część krwiaków – zwłaszcza skóry, mięśni i tkanek miękkich – wchłania się na tyle szybko, że stan zapalny nie powoduje większych dolegliwości; widzimy jedynie mało odczuwalne przebarwienie na skórze. Objawy krwiaka mogą się różnić w zależności od miejsca, w jakim wystąpił. Poniżej omawiamy najczęstsze rodzaje krwiaków właśnie pod kątem symptomów:

• krwiak na nodze i kończynach dolnych– kończyny dolne są wybitnie podatne na urazy i stłuczenia, stąd krwiaki na nogach są bardzo powszechną dolegliwością, zwłaszcza u dzieci. Zwykle jest to typowy krwiak po uderzeniu, który pojawia się w wyniku urazu w czasie jakiejś aktywności (pracy, zabawy, sportu), niefortunnego upadku albo bójki. Taki krwiak może mieć średnicę od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów; zwykle początkowo jest miękki, a po kilku dniach przekształca się w twardy krwiak podskórny. Zmiany mogą wystąpić na udzie, podudziu, piszczelu oraz stopach. Gdy pojawiają się często i licznie nawet bez uderzenia, niewykluczone, że mają bardziej złożoną przyczynę. Na osobną uwagę zasługuje krwiak w kolanie, jak nazywa się potocznie zebranie krwi w jamie stanu kolanowego. Krwiak na kolanie lub pod kolanem może być łatwo pomylony ze zwyczajnym obrzękiem; wyróżniają go jednak ograniczone krawędzie i chełbotanie rzepki. Pojawia się od kilku minut do godziny po urazie lub skręceniu stawu.
• Krwiak pod paznokciem i na palcu dłoni lub stopy – jest bardzo bolesny i stwarza spore ryzyko nadkażenia bakteryjnego. Krwiak podpaznokciowy powstaje zwykle w wyniku przytrzaśnięcia palca drzwiami; czasem wystarczą zwykłe prace domowe i niefortunne stłuczenie palca. Podobnie jak na dłoni, taki krwiak może też wystąpić na stopie (na palcu u nóg). Miejsce urazu od razu zabarwia się na ciemnosiny kolor, na paznokciu pojawiają się bruzdy lub fałdki, a dodatkowo atakuje nas dotkliwy ból. To, jak długo się wchłania taki krwiak, pozostaje kwestią indywidualną; zwykle potrzeba na to kilku tygodni. W najgorszych przypadkach czas i domowe sposoby (ciepłe kąpiele i okłady) nie wystarczają; konieczne jest chirurgiczne zdjęcie płytki paznokcia i antybiotykoterapia.
• Krwiak na głowie i twarzy – po uderzeniu pojawia się zwykle guz na głowie, czyli opuchlizna. Niestety, w wyniku działania mocnej siły może także dojść do gorszych następstw, takich jak krwiak pod skórą. Wewnątrzczaszkowy krwiak po uderzeniu w głowę daje objawy narastającego ciśnienia wewnątrz mózgu i/albo uszkodzenia struktur mózgowia. Alarmujące symptomy to poszerzenie źrenicy, postępujący niedowład strony przeciwnej od tej, do której znajduje się krwiak na głowie oraz utrata przytomności. Zupełnie inną kwestią są niegroźne krwiaki na skórze twarzy, na przykład na policzku.
• krwiaki okularowe – czyli tzw. oczy szopa – obejmują okolice oczodołów. Jak wygląda krwiak okularowy? Towarzyszy mu przebarwienie (zasinienie) skóry wokół oczu, opuchnięcie, a często także opadanie powiek oraz ból gałek ocznych. Przyczyną może być uraz, choroba, złamanie podstawy czaszki albo nowotwór. Niepowikłany krwiak podskórny znika do 14 dni; gdy wystąpią powikłania, konieczne jest specjalistyczne leczenie. Czym innym jest krwiak pod okiem po uderzeniu, który często rozlewa się także na powiece. Jak ukryć taką zmianę? Pomocny jest kamuflaż pod postacią czapki z daszkiem i okularów przeciwsłonecznych, a także umiejętny makijaż: korektor, kryjący podkład, puder.
• Krwiak w jamie ustnej – w wyniku mikrourazów jamy ustnej (spowodowanych przez działania dentysty, przygryzienie, uderzenie bądź bruksizm) krwiak może rozwinąć się także w tamtej okolicy. Krwiak na języku, na wardze lub na ustach, a nawet na podniebieniu, dziąśle lub od wewnątrz policzka zwykle nie stanowią powodu do niepokoju – obrzęk znika, a zmiana wchłania się samoistnie. W trudniejszych przypadkach konieczne jest nakłucie krwiaka i uwolnienie płynu.

Domowe sposoby na krwiaki i naturalne metody

Trudno mówić o zapobieganiu krwiakom, zwłaszcza gdy przyczyną ich powstawania jest najczęściej wypadek lub genetyka. Pomóc mogą zdrowe nawyki, takie jak zażywanie witaminy C czy regularne badania krwi, jednak w większości przypadków pozostaje nam pierwsza pomoc, która zaleczy ewentualne wylewy pouderzeniowe, stłuczeniowe czy pooperacyjne. Poniżej podpowiadamy, co działa na krwiaki i jak pozbyć się krwiaka, który już się rozwinął.

• zimne okłady – najlepiej zastosować je bezpośrednio po urazie; spowodują obkurczenie naczyń i zredukują obszar wylewu krwi,
• okłady z liści kapusty (sparzonych wcześniej gorącą wodą), octu jabłkowego, przekrojonej surowej cebuli lub surowych ziemniaków – wszystkie te kompresy zmniejszają rozmiar krwiaka i obrzęk,
• okłady z soli – sól wchłania nadmiar limfatycznego płynu,
• kąpiel z dodatkiem zagotowanego wcześniej naparu z tymianku – działa on przeciwzapalnie, bakteriobójczo i odkażająco,
• witamina K – uszczelnia ona naczynia krwionośne, dzięki czemu przyspiesza gojenie podskórnych krwiaków,
• O.L.K.U. – czyli odpoczynek, lodowe kompresy oraz unoszenie nogi w celu odciążenia kończyny – jest to sprawdzony sposób także na krwiaki pooperacyjne.

Maść na krwiaki podskórne i pooperacyjne – co przyspieszy leczenie krwiaków i ich wchłanianie?

Domowe sposoby na krwiaka bywają skuteczne, ale zwykle trzeba je stosować przez długi czas. Żeby przyspieszyć leczenie, warto wspomóc ich działanie specjalistycznymi preparatami, takimi jak maść na krwiaki podskórne czy żel na krwiaki. Zwykle są to produkty na bazie heparyny, escyny i arniki, które wspomagają gojenie się krwiaków i znacząco łagodzą (a nawet zupełnie likwidują) obrzęk i dolegliwości bólowe. Jaką maść na krwiaki i stłuczenia wybrać?

Popularne maści na krwiaki	Plusy	Minusy
1. Harpagon Forte Max – maść na bóle mięśni, która eliminuje także zapalenia stawów i może być stosowana także jako maść na krwiaki, np. krwiak na kolanie.	silne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, maść uderza dokładnie tam, gdzie występuje ból, działa doraźnie i kompleksowo, chętnie wybierają ją sportowcy, którzy są narażeni na urazy i występowanie krwiaków, diabelski pazur, wyciąg z pokrzywy oraz olej konopny to składniki aktywne, które działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie i nie podrażniają skóry nawet przy długim stosowaniu,	preparat jest dostępny tylko przez internet, bardzo ciężko go go dostać w aptece, maść nie jest najtańsza, ale za to starcza na długo plus cenę rekompensuje bardzo wysoka skuteczność i szybkość działania.
2. Tribiotic – maść, która ma zapobiegać zakażeniom bakteryjnym przy drobnych ranach. Sprawdzi się wtedy, gdy w miejscu urazu oprócz krwiaka wystąpi zadrapanie lub otarcie. Niewielką ilość należy nanosić na zmiany 1-3 razy dziennie.	produkt leczniczy o silnym bakteriobójczym działaniu, pomoże uniknąć ciężkich powikłań po krwiakach pouderzeniowych, przydatna w przypadku urazów, w których powstały rany rozrywające skórę.	dostępny wyłącznie na receptę (zawiera aż trzy antybiotyki), nie można go stosować przy nadwrażliwości, na duże powierzchnie skóry ani u osób poniżej 12. roku życia, długa lista działań niepożądanych.
3. Altacet – na krwiaki, stłuczenia, obrzęki stawowe i pourazowe. Należy smarować preparatem skórę 3-4 razy dziennie, najlepiej w formie wysychających okładów.	działanie ściągające, przeciwobrzękowe (octanowinian glinu), przeciwbólowe i chłodzące (mentol), łatwa dostępność – jest do kupienia w każdej aptece.	może powodować nadwrażliwość na składniki preparatu, w tym reakcje skórne i alergiczne, można go bezpiecznie stosować maksymalnie 3-5 dni.

Oprócz tego warto wypróbować maść z heparyną na krwiaki lub żel z heparyną na krwiaki. A jak leczyć krwiaka, gdy powyższe metody nie przynoszą rezultatu? Gdy mimo stosowania domowych sposobów i maści wciąż obserwujemy krwiak podskórny, leczenie wymaga interwencji chirurgicznej. O tym, jak usunąć krwiaka, musi zadecydować lekarz.

Źródła:

1. Karwacka, Magdalena, Mariusz Siemiński, and Walenty M. Nyka. “Krwiak nad-i podtwardówkowy.” Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 1. No. 3. 2007.
2. Zielnik-Jurkiewicz, Beata, Olga Olszewska-Sosińska, and Piotr Rapiejko. “Leczenie pourazowych krwiaków i ropni przegrody nosa u dzieci.” Otolaryngologia Polska 62.1 (2008): 71-75.